Hürriyet, Adalet, Müsavat bir devrin parolasi. Memleketini düstügü vahim durumdan kurtarmak isteyen caliskan, azimli ve serdengecti Genc Türklerin bazen sürgün, bazen mahpus bazen idam cezasi almalari ile sonuclanan taleplerinin kisa ve öz listesi.
Tibbiye ise yalnizca kahraman Türk hekimlerinin yetistigi bir mektep degil, siralarinda evrak-i muzirralarin, tehlikeli vatan ve hürriyet siirlerinin, garba meydan okuyan sarki ayaga kaldiran keskin mecmua makalelerinin eller ile cogaltip gizlice dagitildigi bir ihtilal karargahi. II. Mesrutiyetin temellerinin atildigi, Ittihat Terakki Cemiyetinin, Türk Ocaklarinin kurucularinin yetistigi; kahraman subaylarin, mübarek sehitlerin sanli yuvasi
1908 Ihtilalinin hemen ardindan, Türk tip tarihinin gördügü en büyük ve basarili doktorlardan Mehmet Esat Isik Pasa, Mekteb-i Fünn-i Tibbiyye-i Sahanenin kürsüsünden ögrencilerine güclü ve atesli bir nutuk ile seslenir. Bu nutuk kendisinin, tip biliminin ve nihayet memleketin genc hekim adaylarindan ne bekledigi hakkindadir.
Nutku dinleyen ögrencilerden biri söyle aktarir Bu etkili nutuk vatanini, milletini, hakkiyla seven; onun esaretten kurtulmasina ta okul siralarindan itibaren baslayarak calisan saglam karakterli bir kisinin deha sahibi agzindan dökülmüstür. Bu saygideger ve seref sahibi hocamizin, bu saygideger ve yüce sözleri hepimizin hareket tarzlarimizi düsünmemizi saglayan pek cok hakikati ve dikkatle düsünülmesi gereken seyi barindiriyor.
Genc Tibbiyelilerin ruhuna isleyen bu söylev, hizla yaziya dökülür ve Matbaa-i Mekteb-i Fünn-i Tibbiyye-i Sahane tarafindan nesredilerek hem ögrencilere hem de halka arz edilir.
Hem bilimsel olarak tip alaninda önemli katkilari olan hem de modern Türk siyasi hayatinda, Mill Mücadele yillarinda faal olarak kamusal bir figür kisvesiyle hareket eden Mehmet Esat Pasanin bu nutku 115 yil boyunca ne yazik ki bir daha okuyucusuna kavusamaz. Mavi Gök Yayinlari olarak, arsivlerde rastgeldigimiz, bir devre isik tutmasi acisindan tip tarihimiz icin kiymet tasidigi kadar siyasi tarihimiz icin de önemli bu eseri 115 yil sonra tipki basimini, latin harfleri ile özgün halini ve günümüz Türkcesine aktarilmis edisyonunu bir nüshada birlestirerek 14 Mart Tip Bayraminda degerli okuyucumuza arz ediyoruz.
Yavuz Selim Birtane
